SPOTKANIE 26 kwietnia 2016 (Piotrek Fabrykiewicz, prof. Przeniosło)
Ja i mój licencjat
Termin 26 kwietnia 2016
wtorek, 18:15
Miejsce 1.01, Wydział Fizyki UW,
ul. Pasteura 5, Warszawa
Prelegent prof. Radosław Przeniosło, Piotr Fabrykiewicz
Zakład Struktury Materii Skondensowanej, Instytut Fizyki Doświadczalnej, FUW
Temat „Deformacja struktury krystalicznej tlenku manganu, MnO”
Abstrakt Struktura wielu substancji kryje w sobie wiele niespodzianek. Badania struktury krystalicznej materiałów wykonywane są metodą dyfrakcji promieni X, neutronów lub elektronów. Dane doświadczalne dostarczają wiedzę o rozkładzie odległości międzypłaszczyznowych kryształu, dhkl, który stanowi podstawę do określenia najbardziej prawdopodobnego modelu struktury krystalicznej. Analiza danych wykonywana w oparciu o wartości średnie dhkl może prowadzić do niewłaściwych wniosków. Gdy dokładniej analizuje się wartości średnie oraz dyspersję rozkładów dhkl, można zaproponować bardziej wiarygodne modele struktury krystalicznej. Prowadzi to do wniosku, że podręcznikowe modele niektórych substancji są mogą być niewłaściwe. Jako przykład można tu podać badania tlenku manganu, MnO, prowadzone w pracy licencjackiej [1,2]. Powszechnie przyjęto, że tlenek manganu, MnO, ma strukturę regularną typu soli kamiennej NaCl (tj. stałe sieci: a=b=c), ale okazało się, że struktura tetragonalna (a=b$\neq$c) lepiej opisuje wyniki eksperymentów. Zakładając rozkład krystalitów o strukturze regularnej (sześciany) o pewnym rozkładzie długościach krawędzi uzyskuje się izotropowy rozkład odległości międzypłaszczyznowych. Podczas, gdy dla struktury tetragonalnej, tj. rozkładu równoległościanów, a=b$\neq$c uzyskuje się anizotropowy rozkład odległości międzypłaszczyznowych. Pomiary doświadczalne dyfrakcji promieni X [1,2] wykonane w laboratorium IFD na Pasteura oraz na synchrotronie ESRF w Grenoble pokazały że dla MnO model tetragonalny wierniej opisuje rzeczywistość. Zmiana symetrii ma wiele konsekwencji dla opisu własności fizycznych MnO. Przedstawione badania będą kontynuowane, wiele innych struktur czeka na podobne do MnO udokładnienie.
[1] P. Fabrykiewicz, praca licencjacka, Wydział Fizyki UW (2015)
[2] P. Fabrykiewicz, R. Przeniosło, Physica B489, 56-62 (2016)